एलिसा चाचणी
Fig. ELISA test
- (Elisa test )एलिसा म्हणजे एंजाइमशी (enzyme)निगडित इम्युनोसॉर्बेंट परख. हे असे नाव दिले गेले आहे कारण ते एक सजीवांच्या शरीरात निर्मार्ण होणारे द्रव्य प्रणाली आणि एक इम्युनोसॉर्बेंट वापरते.
- प्रतिरक्षा किंवा प्रतिपिंडे एकतर प्रतिक्रियेच्या घटकांसाठी विशिष्ट इम्यूनोसॉर्बेंट शोषक सामग्री आहे.
- ही शोषक सामग्री एकतर सेल्युलोज किंवा गारोजची कण आहे किंवा सदस्यांप्रमाणे घन मॅट्रिक्स (matrix )आहे.
- (Elisa test) एलिसाचा वापर प्रतिजैविक प्रतिपिंडाची प्रतिक्रिया मोजण्यासाठी केला जातो आणि संसर्गजन्य प्रतिपिंडाची उपस्थिती ओळखतो. एचआयव्हीची HIV उपस्थिती शोधण्यासाठी हे लोकप्रियपणे वापरले जाते.
- तत्त्व (principle):
एलिसा पद्धतीत संबंधित प्रतिजन किंवा प्रतिपिंडाचा वापर असतो. हे पॉलिव्हिनिल प्लेट(polyvinyle plate) किंवा (plastic surface )प्लास्टिक पृष्ठभागासारख्या ठोस टप्प्यावर दृढपणे निश्चित केले गेले आहे.
हे मायक्रोडिल्युशन ( micordilution )ट्रेच्या विहिरीत ठेवले आहे. या प्रणालींना (solid ) सॉलिड-फेज इम्युनोसॉर्बेंट अससेस म्हणतात.
- एलिसा चाचणीची पद्धत (method of ELISA test):
Fig. test tube
त्या व्यक्तीचे सीरम 400 पट पातळ केले जाते आणि त्या प्लेटवर लागू होते ज्यामध्ये HIV प्रतिजन जोडले गेले आहे.
सीरममधील काही प्रतिपिंडे या HIV प्रतिजातींना बांधू शकतात.
व त्यानंतर प्लेट (plate) सीरमचे इतर सर्व घटक काढून टाकण्यासाठी धुतली जातात. मग एक खास तयार केलेला दुय्यम (antibody) प्रतिपिंडे- एक(antibody) प्रतिपिंडे जो मानवी प्रतिपिंडाशी बांधला जातो तो प्लेटवर लागू केला जातो, त्यानंतर वॉश होते.
हे दुय्यम प्रतिपिंडे एन्झाईमशी अगोदर रासायनिक जोडलेले असते. अशा प्रकारे प्लेटमध्ये दुय्यम .अॅंटीजेन (antibody) प्रमाणात प्रमाणात प्लेटमध्ये एंजाइम असते.
सजीवांच्या शरीरात निर्मार्ण होणारे द्रव्य एक थर (सब्सट्रेट substrate) लागू केले जाते आणि सजीवांच्या शरीरात निर्मार्ण होणारे द्रव्य द्वारे अनुप्रेरक रंग बदल बदल ठरतो. एक जांभळा रंग ELISA स्थिती दर्शवितो आणि ती व्यक्ती HIV + ve आहे. कोणताही रंग सूचित करीत नाही की ती व्यक्ती एचआयव्ही-व्ही HIV -ve
विधवा चाचणी (Widal test)
सीरम एकत्रीकरण (अॅग्लूटीनिन्स ) (एच आणि ओ) शोधण्यासाठी ही एक समूहित चाचणी आहे. टायफॉइड(fever) किंवा पॅराटीफाइडचा (typhoid )संसर्ग झाल्यास हे सीरम एकत्रीकरण(अॅग्लूटीनिन)पेशंटमध्ये असतात.
जेव्हा साल्मोनेला antibodies उत्पादन रुग्णाच्या सीरममध्ये दिसू लागते तेव्हा टायफॉइड किंवा पॅराटीफाइडच्या (paratyphoid ) निदानाची पुष्टी करण्यासाठी ही चाचणी केली जाते.
संसर्गाच्या पहिल्या आठवड्याच्या शेवटी, रुग्णाच्या सीरमची तपासणी 7-10 day दिवसांच्या अंतराने केली जाते.
- तत्व (principle):
हे प्रतिजैविक-प्रतिपिंडाच्या प्रतिक्रियेवर आधारित आहे म्हणजेच रुग्णाच्या सीरमद्वारे टायफॉइड बेसिलीचे एकत्रिकरण.
आवश्यकता (requirement):
विवादास्पद किट (Widely kit containing reagent like):
१. सलमोनेलला टाइप 'O' प्रतिजन .
२. साल्मोनेला टायफी एच 'H' प्रतिजन.
3. साल्मोनेला पॅरा प्रकार एएच 'AH' प्रतिजन.
4. साल्मोनेला पॅरा प्रकार बीएच'BH' प्रतिजन.
विशेष काचेच्या (glass) स्लाइड्( slides) आणि रुग्ण सीरम.
- प्रक्रिया (procedure):
१. एक स्वच्छ आणि कोरडी विशेष स्लाइड घेतली जाते आणि रुग्णाच्या सीरमचा एक थेंब १ ते 4 circles वर्तुळात ठेवला जातो.
२. सर्कल 1...2 anti, एच , एएच, बीएच मध्ये एक थेंब अॅंटीजेन O, H, AH, BH जोडा. अनुक्रमे..
3. प्रत्येक मंडळाची सामग्री वेगळ्या स्टिकसह आणि संपूर्ण मंडळामध्ये मिसळा.
Fig. Widal test procedure |
- परिणाम (result ):
काही मिनिटांच्या निरीक्षणा नंतर, एकत्रिकरण पूर्ण होईल,
१. 'एच' H च्या बाबतीत ओ O आणि सैल वुली गठ्ठ्यांच्या बाबतीत ग्रॅन्युलर एग्लूटिनेशन (granular agglutination) दर्शविते,की patient टायफॉइड (typhoid) आहेस .
२.सर्क्युले 3 मध्ये क्लंम्पिंग होते, तर ते पॅराटायफाइड 'A' आहे आणि जर क्लंम्पिंग सर्कल 4 मध्ये आढळल्यास ते पॅराटीफाइड 'B' आहे.
३. वरील सर्व चाचण्या संक्रमणाच्या आठवड्यानंतर स्थितीत बनतात कारण प्रतिपिंडे तयार होण्यास साधारण about 7 दिवस लागतात.
Fig. Widal test result |